زهرا لطیفیان اظهار کرد: وقتی صحبت از بیش فعالی است بسیاری از نگاهها متوجه کودکان بیقرار و شلوغ می شود، درحالی که اختلال بیش فعالی در بزرگسالان، در ایران ناشناخته است و کمتر کسی از علائم و پیامدهای آن مطلع است به طوری که بزرگسالان درگیر بیش فعالی تصور میکنند که برخی از ناملایمات، نگرانیها، هیجانات و تصمیمات آنها به دلیل مشکلات و دغدغههای روزانه است.
وی تصریح کرد: بیشفعالی اگرچه در دوران کودکی بروز پیدا میکند ولی در برخی مواقع به بزرگسالی هم کشیده میشود و علائمی چون مشکل توجه و تمرکز، بینظمی، رفتارهای تکانشی و بدون فکر، بیثباتی و هیجانی را به همراه دارد که باعث مشکلاتی در زندگی فرد شده و عملکرد او را برای یک زندگی خوب و لذتبخش لازم تحت تأثیر قرار میدهد.
لطیفیان با بیان اینکه یکیاز علائم بیشفعالی در بزرگسالان نداشتن تمرکز است، افزود: مشکل عدم توجه و تمرکز باعث میشود که فرد بزرگسال، وسایل کوچک مورد نیازش را گم کند و یا وسایلی نظیر کلید، سوئیچ، خودکار، کیف را در مکانهای مختلف جا بگذارد و مرتب دنبال وسایل خود میگردند.
این روانشناس ادامه داد: این افراد اغلب نمیتوانند روی سخنرانی، صحبت با طرف مقابل و حتی برنامه تلویزیونی تمرکز کنند و در این زمانها حواسشان متوجه موضوع دیگری است، البته این نقص در مقاطعی از زندگی مانند دوران دانشجویی مشکلزا خواهد بود، این افراد در توجه و تمرکز هنگام مطالعه و انجام امور روزمره مشکل دارند و زمانیکه مشغول خواندن هستند به رویا فرو میروند، دقایق سپری میشود و آنها هنوز در همان صفحه اول در جا میزنند.
وی با اشاره به اینکه بیقراری شایعترین علائم بیشفعالی در بزرگسالان است، عنوان کرد: بیقراری هنگام نشستن و سرپا ایستادن، ضعف در تواناییهای ورزشی، دست خط بد، ترجیح دادن به سرپا بودن تا نشسته و هنگامی که مجبور به نشستن هستند احساس بیقراری داشتن و پا یا دست خود را مرتب حرکت دادن ازجمله نشانههای حرکتی این اختلال در افراد بالغ است.
لطیفیان اضافه کرد: افرادی که به طور پیوسته درگیر رفتارهای هیجانی و بدون فکر هستند بیشک دچار بیشفعالی در بزرگسالیاند، بدین ترتیب که فرد خیلی ناگهانی، بدون فکر کردن و بررسی عواقب پیامدهای رفتاری، عملی را انجام و یا حرفی را می زند که منجر به رنجش دیگران و پشیمانی خود میشود.
این روانشناس عنوان کرد: گاهی این افراد تصمیمات عجولانهای برای ازدواج و یا طلاق میگیرند و یا عجولانه شغل خود را ترک می کنند، استعفا میدهند یا کسب و کار خود را به یکباره و احساسی عوض کرده و اغلب بیمحابا رانندگی میکنند.
وی تأکید کرد: بیشفعالان بالغ برای کنترل بیقراری و عصبی بودن اغلب در دو شغل کار میکنند که این روشی برای سازگاری آنهاست، چراکه در زمانهایی که فعالیتی ندارند، حوصله آنها سر میرود و ممکن است دچار تندخویی شوند به همین دلیل همواره در تلاش هستند تا خود را مشغول نگهدارند اگرچه ممکن است در ظاهر افرادی فعال در شغل به حساب آیند ولی به دلیل زود رنجی، استقلال طلبی، عدم تمرکز و یا ناتوانی در تحمل کارفرما و رئیس، شغل خود را تغییر دهند این افراد به دلیل عدم پیشرفت در تحصیل زودتر از دیگران و در سنین پایینتر وارد بازار کار میشوند و بیشتر علاقمند هستند به سراغ شغلهایی با فعالیت و حرکت زیاد بروند.
لطیفیان با اشاره به اینکه زود رنجی از دیگر علائم بیش فعالی در بزرگسالی است، افزود: افرادی که دچار این اختلال هستند اغلب زود از کوره در میروند و به همان سرعت آرام می شوند، با کوچکترین تحریکی خشمگین شده و واکنش تندی نشان میدهند، خلق و خوی آنها مرتب تغییر پیدا میکند، لحظهای سرحال و شاداب و لحظهای غمگین، ناراحت و در خود فرو رفته هستند با بالا رفتن سن، آنها بیشتر خُلق افسرده، عصبی و مضطرب را دارند.
این روانشناس با اشاره به اینکه بزرگسالانی که دچار بیش فعالی هستند اغلب در نقش پدر و مادر خوب عمل نمیکنند، افزود: آنها چون خود صبور، منظم و قاطع نیستند روشهای انظباطی مناسبی هم ندارند این والدین زود از کوره در میروند، فرزندشان را بطور نامناسب تنبیه میکنند، بعد به سرعت پشیمان میشوند و تلاش میکنند رفتار نامناسب خود را جبران کنند که همین امر در تربیت کودک اثر بدی دارد.
وی تصریح کرد: تمامی علائم باید به طور پیوسته در رفتار فرد وجود داشته باشد و اگر بزرگسالی در یک مقطع زمانی دچار این رفتارها شده است نباید آنرا به بیش فعالی ربط دهد بلکه باید در سایر اختلالها نظیر اضطراب و استرس پیگیری و درمان کرد.